کد مطلب:317036 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:1707
خواهران مادری حضرت عباس
در منابع تاریخی مختلف نام دو بانو به نامهای ام هانی (فاخته) و جمانه (حمانه، حجانه) با نسبت های مختلف آمده است.
عده ای از مورخین آنها را از عمه های حضرت عباس علیه السلام (و طبیعة خواهران حضرت علی علیه السلام) به حساب آورده اند. عده ای دیگر آنها را در لیست دختران امیرالمؤمنین علیه السلام ذكر كرده اند، ولی معلوم نساخته اند كه مادر آنها كدامیك از همسران حضرت علی علیه السلام بوده است. دسته سوم كسانی هستند كه می گویند ام هانی و جمانه دختران
[ صفحه 101]
حضرت ام البنین علیهاالسلام، یعنی خواهران مادری حضرت عباس علیه السلام می باشند.
قبل از جمع بندی نهایی، توجه خوانندگان محترم را به چند منبع در این مورد جلب می نمایم:
1- در صفحه ی 54 كتاب «چهره ی درخشان قمر بنی هاشم ابوالفضل العباس علیه السلام» ام هانی و حمانه (جمانه) را جزء فرزندان حضرت علی علیه السلام به حساب آورده است كه معلوم نیست فرزند كدامیك از همسران آن حضرتند.
در صفحه ی 116 همین كتاب در بحث عموها و عمه های حضرت عباس علیه السلام، آمده است كه: «نام عمه های آن حضرت نیز عبارت است از: 1. ام هانی علیهاالسلام 2. جمانه علیهاالسلام» و بعد هم در ص 120 به اسامی شوهران هر دو بانو و پسران ام هانی اشاره می كند.
2- مؤلف محترم كتاب» 72 مجلس در عزای مظلوم» در پاورقی صفحه ی 110 نقل می كند كه: «... حضرت عباس علیه السلام در سن 34 سالگی به شهادت رسید، مادرش فاطمه كلابیه ام البنین بود كه 6 فرزند به نامهای عباس، عبدالله، جعفر، عثمان، ام هانی و حجانه (جمانه) داشت.
3- در صفحه ی 171 كتاب «امام حسین علیه السلام آفتاب تابان ولایت»، تألیف محمد محمدی اشتهاردی چنین آمده است: «سومین همسر علی علیه السلام ام البنین دارای شش فرزند بود به نامهای: عباس، عبدالله، جعفر، عثمان (این چهار نفر در كربلا به شهادت رسیدند) و ام هانی
[ صفحه 102]
(فاخته) و جمانه».
جمع بندی نهایی: همان گونه كه ملاحظه گردید، نه تنها در نسبت این دو بانو اختلاف نقل و نظر وجود داشت، بلكه حتی در خود نام آنها نیز نسخه های متفاوتی وجود دارد. برای اولی نامهای ام هانی و فاخته ذكر شده است و برای دومی سه نام جمانه، حمانه و حجانه ضبط گردیده است.
حال در این كه آیا ام هانی و جمانه چهار نفر بوده اند با تشابهات اسمی، به این معنا كه دو تا از آنها از عمه های حضرت عباس علیه السلام و دو نفر دیگر از خواهران مادری حضرت عباس علیه السلام باشند، و یا این كه در واقع امر دو نفر بیشتر نیستند كه در حقیقت یا عمه های حضرت علیه السلام هستند و یا خواهران مادری وی، و مورخان نسبت آنها را اشتباه ذكر كرده اند؛ بنده در شك و تردید به سر می برم و با ضرس قاطع نمی توانم بگویم كه این دو بانوی بزرگوار عمه های حضرت علیه السلام هستند و یا خواهران مادری او.
با تمام این حرفها، خیلی مایل بودم كه در مورد این دو خانم، تحقیق دقیق تر و گسترده تری انجام دهم. ولی صد حیف كه نه فرصت كافی دارم و نه منابع بیشتر و غنی تر در اختیار. امید است كه آیندگان و دیگر مؤلفان این مهم را انجام دهند و این بنده ی ناچیز را از نتیجه ی تحقیق خود، آگاه سازند.
[ صفحه 105]
عده ای از مورخین آنها را از عمه های حضرت عباس علیه السلام (و طبیعة خواهران حضرت علی علیه السلام) به حساب آورده اند. عده ای دیگر آنها را در لیست دختران امیرالمؤمنین علیه السلام ذكر كرده اند، ولی معلوم نساخته اند كه مادر آنها كدامیك از همسران حضرت علی علیه السلام بوده است. دسته سوم كسانی هستند كه می گویند ام هانی و جمانه دختران
[ صفحه 101]
حضرت ام البنین علیهاالسلام، یعنی خواهران مادری حضرت عباس علیه السلام می باشند.
قبل از جمع بندی نهایی، توجه خوانندگان محترم را به چند منبع در این مورد جلب می نمایم:
1- در صفحه ی 54 كتاب «چهره ی درخشان قمر بنی هاشم ابوالفضل العباس علیه السلام» ام هانی و حمانه (جمانه) را جزء فرزندان حضرت علی علیه السلام به حساب آورده است كه معلوم نیست فرزند كدامیك از همسران آن حضرتند.
در صفحه ی 116 همین كتاب در بحث عموها و عمه های حضرت عباس علیه السلام، آمده است كه: «نام عمه های آن حضرت نیز عبارت است از: 1. ام هانی علیهاالسلام 2. جمانه علیهاالسلام» و بعد هم در ص 120 به اسامی شوهران هر دو بانو و پسران ام هانی اشاره می كند.
2- مؤلف محترم كتاب» 72 مجلس در عزای مظلوم» در پاورقی صفحه ی 110 نقل می كند كه: «... حضرت عباس علیه السلام در سن 34 سالگی به شهادت رسید، مادرش فاطمه كلابیه ام البنین بود كه 6 فرزند به نامهای عباس، عبدالله، جعفر، عثمان، ام هانی و حجانه (جمانه) داشت.
3- در صفحه ی 171 كتاب «امام حسین علیه السلام آفتاب تابان ولایت»، تألیف محمد محمدی اشتهاردی چنین آمده است: «سومین همسر علی علیه السلام ام البنین دارای شش فرزند بود به نامهای: عباس، عبدالله، جعفر، عثمان (این چهار نفر در كربلا به شهادت رسیدند) و ام هانی
[ صفحه 102]
(فاخته) و جمانه».
جمع بندی نهایی: همان گونه كه ملاحظه گردید، نه تنها در نسبت این دو بانو اختلاف نقل و نظر وجود داشت، بلكه حتی در خود نام آنها نیز نسخه های متفاوتی وجود دارد. برای اولی نامهای ام هانی و فاخته ذكر شده است و برای دومی سه نام جمانه، حمانه و حجانه ضبط گردیده است.
حال در این كه آیا ام هانی و جمانه چهار نفر بوده اند با تشابهات اسمی، به این معنا كه دو تا از آنها از عمه های حضرت عباس علیه السلام و دو نفر دیگر از خواهران مادری حضرت عباس علیه السلام باشند، و یا این كه در واقع امر دو نفر بیشتر نیستند كه در حقیقت یا عمه های حضرت علیه السلام هستند و یا خواهران مادری وی، و مورخان نسبت آنها را اشتباه ذكر كرده اند؛ بنده در شك و تردید به سر می برم و با ضرس قاطع نمی توانم بگویم كه این دو بانوی بزرگوار عمه های حضرت علیه السلام هستند و یا خواهران مادری او.
با تمام این حرفها، خیلی مایل بودم كه در مورد این دو خانم، تحقیق دقیق تر و گسترده تری انجام دهم. ولی صد حیف كه نه فرصت كافی دارم و نه منابع بیشتر و غنی تر در اختیار. امید است كه آیندگان و دیگر مؤلفان این مهم را انجام دهند و این بنده ی ناچیز را از نتیجه ی تحقیق خود، آگاه سازند.
[ صفحه 105]